Genealogica

    Kolejną grupę dokumentów, tym razem papierowych, stanowią różnego rodzaju dokumenty o charakterze genealogicznym. W społeczeństwie feudalnym, gdzie pierwszoplanową rolę odgrywała szlachta i jej przywileje, doniosłe znaczenie posiadało przeprowadzanie przez nią dowodów swego szlacheckiego pochodzenia, dzięki któremu mogły być rozstrzygane sprawy majątkowe, dziedziczenia, wywodu przodków, nadawania wysokich dworskich godności, wojskowych stopni i orderów, tytułów szlacheckich itp. Dzięki dokumentom tym można wniknąć w strukturę rodu Saint Genois, ale także rozpoznać ich liczne i skomplikowane związki krewniacze z wieloma szlacheckimi rodzinami nie tylko w Księstwie Cieszyńskim, lecz wręcz w całej Europie.Czytaj więcej

Omawiając ten zespół archiwaliów należy szczególną uwagę zwrócić na:

  • Drzewa genealogiczne ascendentów, czyli wywody przodków, różnych członków rodu Saint Genois (z belgijskiej i śląskiej linii rodu), ukazujące ich rodziców, dziadów, pradziadów itd. Tego rodzaju wywody udowodnić miały, szczególnie w tzw. szesnastkach (czyli wykazujące 16 prapradziadów), nieskazitelne szlacheckie pochodzenie, co umożliwiało potwierdzenie i ubieganie się o szereg szlacheckich przywilejów. Dokumenty te, sporządzane przez wykształconych artystów, często przybierają piękną estetyczna szatę. (sygn. 21, 22.)
  • Szczególnie interesująca jest zachowana korespondencja dotycząca związków krewniaczych pomiędzy przedstawicielami rodu Saint Genois zamieszkałymi w Niderlandach a ich młodszą śląską odnogą. Miało to dla żyjących członków rodu niepoślednie znaczenie w związku z utrzymaniem rodowej tradycji, a także prawem do dziedziczenia majątku. (sygn. 23.)
  • Następną grupę archiwaliów stanowią dokumenty dotyczące postępowań spadkowych po różnych członkach rodu, np. Rajmundzie Saint Genois zm. 30.04.1814 (sygn. 25.), Joannie Nepomucenie Saint Genois zm. 1834 (sygn. 26.) czy Annie Saint Genois zm. 1831 (sygn. 27.). Rzucają one światło na rodzinne koligacje, jak i na często skomplikowane stosunki własnościowo-majątkowe.
  • W Archiwum zachowały się akta dotyczące poszczególnych członków rodu Saint Genois, szczególnie tych, którzy byli właścicielami Jaworza. Należą do nich akta po Filipie Ludwiku (1790-1857), szczególnie zaś odnoszące się do uzyskania tytułu hrabiowskiego w 1827 roku oraz innych tytułów i orderów (sygn. 28.), Maurycego (1816-1886) i jego żony Gabrieli Stolberg von Stolberg (1827-1904) (sygn. 28, 29.), Filipa Ernesta (1843-1916) i jego żony Juli Euzebii Moros y Luna-Ramirez (1859-1896), dzięki której zachowała się także hiszpańska księga genealogiczna jej przodków z rodu de Baldosera (sygn. 30, 54.), Juliusza Alfonsa (1887-1961) (sygn. 31, 32.) oraz kilkunastu innych (sygn. 33, 34, 51.).
  • Cennymi archiwaliami dla dziejów Jaworza są dokumenty genealogiczne, osobiste i majątkowe dotyczące rodziny Laszowskich z Laszowa herbu Nałęcz, oraz ich związków z śląską rodziną Logau von Altendorf (żoną Jerzego Ludwika Laszowskiego, który w 1752 roku nabył Jaworze, była Bogumiła Ludwika von Logau). Wśród nich są rzadkie w tym zbiorze archiwalnym dokumenty w języku polskim dotyczące spraw własnościowych Laszowskich w XVI i XVII w. Pliki te otrzymały nazwy„Logoviana” i „Laszoviana” (sygn. 35, 36.)
  • Odrębne jednostki archiwalne weszły w skład trzech grup dokumentów zatytułowanych „Dworzakiana” (sygn. 37.), „Cselestiana I-IV” (sygn. 38-41.) oraz „Trachiana I-IX” (sygn. 42-50.). Poprzez ożenki członków rodu Saint Genois z zamożnymi i wpływowymi przedstawicielami szlacheckich rodzin w Księstwie Cieszyńskim, często nabywali oni prawa spadkowe do pozostawionych przez nich majątków. Tak było w przypadku Józefy Saint Genois wydanej ok. 1803 roku za Franciszka von Dworzaka i miejskich kamienic, jakie posiadała w Cieszynie. W 1753 roku żoną Jerzego Traugotta Saint Genois została baronówna Leopoldyna Sydonia Cselesta z Cselestyna, córka cieszyńskiego starosty ziemskiego Karola Franciszka Cselesty, po śmierci którego w 1796 roku toczyło się skomplikowane postępowanie spadkowe, dotyczące majątków w Ropicy, Trzyńcu, Iłownicy i Kisielowie. W przypadku Filipa Ludwika, ożenionego w 1810 roku z baronówną Joanną Józefą Trach von Birkau, chodziło o sprawy spadkowe majątków Kocobędz, Ligota, Koniaków koło Cieszyna, Trzebowice, Czechowice, Komorowice i Renardowice oraz związki baronów Trachów z rodzinami hrabiów Draskowitz, książąt Esterhazy i baronów Beess von Chrostin. W pliku „Trachiana VII” (sygn. 48.) warto zwrócić uwagę na barwne drzewa genealogiczne Józefa Bessa von Chrostin, Karola Franciszka Cselesty von Cselestin oraz projekt pałacu w Kocobędzu. „Trachiana” stanowią niejako odrębne archiwum tej rodziny, bowiem zostało darowane w połowie XIX wieku przez Dominika Tracha von Birkau, jako ostatniego z rodu, do archiwum rodzinnego hrabiów Saint Genois.
  • Dopełnieniem archiwaliów genealogicznych są zbiory ikonograficzne w postaci litograficznych portretów Filipa Ludwika Saint Genois (1790-1857) znanego wiedeńskiego grafika Kriehubera (sygn. 58-60.) oraz fotografii rodzinnych w dwóch albumach po Marii del Pilar Jahn von Jahnau, z domu Saint Genois (1893-1980), a także zespołu 75 fotografii rodzinnych Saint Genois d’Anneaucourt, Stolberg von Stolberg, Byland von Rheidt, von Małachowskich i Rekowskich oraz ich siedzib w Jaworzu, Brnie i Koszutach. (sygn. 56, 57, 95.)


Drzewa genealogiczne i wywody przodków rodziny Saint Genois d’Anneaucourt i rodzin spokrewnionych.
(1800) -1880
Sygn.24
Rachunki Karola Saint Genois, syna Jerzego Traugotta Saint Genois i Leopoldyny Sydonii Cselesty.
1796, 1798, 1800 (1807)
Sygn.25
Dokumenty osobiste i genealogiczne Rajmundy Saint Genois (1733-1814).
1812-1816
Sygn.28
Dokumenty rodowe, osobiste i majątkowe, korespondencja Filipa Ludwika Saint Genois (1790-1857).
1682-1855
Sygn.29
Dokumenty osobiste i majątkowe Maurycego Saint Genois (1816-1886) i jego żony Gabrieli Stolberg von Stolberg (1827-1904).
1824-1886
Sygn.32
Korespondencja kondolencyjna do Juliusza Saint Genois (1887-1961) po śmierci jego ojca Filipa Ernesta Saint Genois (1843-1916).
1916
Sygn.37
„Dworzakiana” - dokumenty genealogiczne, osobowe i majątkowe rodziny von Dworzak, m.in. Józefy von Dworzak, urodzonej Saint Genois.
1741-1839
Sygn.38
„Cselestiana I” – dokumenty spadkowe po Karolu Cseleście (1730-1796) jego córki Leopoldyny Sydonii zamężnej za Jerzym Traugottem Saint Genois.
1753-1800
Sygn.39
„Cselestiana II” – dokumenty spadkowe po Karolu Cseleście (1730-1796) jego córki Leopoldyny Sydonii zamężnej za Jerzym Traugottem Saint Genois.
1764-1814
Sygn.43
„Trachiana II” – dokumenty osobiste, majątkowe (Czechowice, Komorowice, Renardowice) i korespondencja Anny Trach von Birkau z Kocobędza oraz Piotra von Teschenberga.
1758-1832
Sygn.50
„Trachiana IX” – dokumenty osobiste, majątkowe i korespondencja dotycząca rodu Trachów von Birkau z Kocobędza oraz rodów hrabiów Draskowitz i książąt Esterhazy.
1782-1858
Sygn.51
Dokumenty osobiste, majątkowe i korespondencja Marii Knauer, córki Adama Goczałkowskiego i Wincentyny z domu Saint Genois.
1816-1858
Sygn.54
„Libros de la Nobleza de Espaňa; Certificacion de las armas y blasones de solares y casas de Baldosera”.
(1636) 1759

Księga oprawna w skórę tłoczoną, wyzłacaną, s.1-209, drzewo genealogiczne s. 210-211, j. hiszpański.
„Joseph Comte Saint-Genois“ (Amusements Généalogiques du Comte Joseph de Saint-Genois.) Inventaires des Contracts de Mariages, Testamens et Adition D’Heritages, deposes a la Table du Droit du pays de la Basse-Autriche á Vienne… “ Vienne, Imprimerie gay, 1788.
Wiedeń, 1788

Druk, księga oprawna, s. 94.
j. francuski.
Album II z fotografiami Saint Genois z Jaworza po Marii del Pilar Jahn von Jahnau, z domu Saint Genois (1893-1980).
1910-1915

Poszyt z kolorowego kartonu z naklejonymi fotografiami, s. 1-19.
Portret „Phil. Ludwig Graf Saintgenois d’Anneaucourt”, Kriehuber lith. 1831.
Wiedeń, 1831

Litografia.
Portret „Phil. Ludwig Graf Saintgenois d’Anneaucourt”, Kriehuber lith. 1831.
Wiedeń, 1831

Litografia.
Portret „Phil. Ludwig Graf Saintgenois d’Anneaucourt”, Kriehuber lith. 1838.
Wiedeń, 1838

Litografia.
<< Powrót